යුනෙස්කෝවේ පැවති අනුරාධපුර පූජනීය නගරයේ ලෝක උරුම දේපළ පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර විශේෂඥ සමුළුවට සමගාමීව, අග්‍රාමාත්‍ය ආචාර්ය හරිනි අමරසූරිය මහත්මිය මාර්තු 31 සිට අප්‍රේල් 2 දක්වා ප්‍රංශයේ කළ නිල සංචාරයේදී ද්විපාර්ශ්වික ක්ෂේත්‍රයේ ඉහළ මට්ටමේ කටයුතු මාලාවකට සහභාගී විය. පුළුල් පරාසයක ක්ෂේත්‍ර හරහා ශ්‍රී ලංකාව සහ ප්‍රංශය අතර පවතින බහුවිධ හවුල්කාරිත්වය තවදුරටත් තහවුරු කිරීමේ අරමුණින් මෙම රැස්වීම් සිදු කරන ලදී.
අග්‍රාමාත්‍ය අමරසූරිය මහත්මිය 2025 අප්‍රේල් 1 වන දින එරට අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේදී හිටපු අග්‍රාමාත්‍ය සහ ජාතික අධ්‍යාපන, උසස් අධ්‍යාපන සහ පර්යේෂණ රාජ්‍ය අමාත්‍ය එලිසබෙත් බෝර්න් මහත්මිය සමඟ හමුවක් පැවැත්වීය. අධ්‍යාපනය, සාකච්ඡා අතරතුරදී උසස් අධ්‍යාපනය සහ වෘත්තීය පුහුණුව, ඉන්දියානු සාගරයේ සහයෝගීතාව, සමුද්‍රීය කටයුතු, දේශගුණික ක්‍රියාකාරකම්, සහ ඉහළ මට්ටමේ සංචාර හුවමාරුව ඇතුළු අන්‍යෝන්‍ය උනන්දුවක් දක්වන ක්ෂේත්‍රවල සහයෝගීතාව වැඩි දියුණු කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු විය. එසේම මම සංචාරයේදී ශ්‍රී ලංකාව - ප්‍රංශය ද්විපාර්ශ්වික සබඳතාවල ඉහළ නැංවීමේ හැකියාවන් දෙපාර්ශ්වයම සැලකිල්ලට ගත් අතර, පවතින සහයෝගීතාවයන් තවදුරටත් ගොඩනැගීම සඳහා ඇති පොදු උනන්දුව නැවත අවධාරණය කළහ.
ප්‍රංශ රජයේ ආරාධනයෙන්, අග්‍රාමාත්‍යවරිය මාර්තු 31 වන දින Musée de l’Homme හිදී Oceano Azul පදනම සහ Bloomberg Philanthropies සමඟ හවුල්කාරිත්වයෙන් ප්‍රංශ රජය විසින් සංවිධානය කරන ලද SOS සාගර සමුළුවේ සමාප්ති කොටසට ද සහභාගී විය. ලෝකය, සාගර දූෂණයෙන් හා දේශගුණික විපර්යාසවලින් පෙර නොවූ විරූ තර්ජනවලට මුහුණ දෙන බැවින් මුහුද ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ක්‍රියාකාරී සැලැස්මක් සැකසීමේ අරමුණින්, එක්සත් ජාතීන්ගේ සාගර සමුළුවට (UNOC3) සමගාමීව රාජ්‍ය නායකයින් සහ රජයේ ප්‍රධානීන්ගේ සහභාගීත්වයෙන් මෙම සමුළුව සංවිධානය කරන ලදී.
සමුළුව අමතමින් අග්‍රාමාත්‍යවරයා ඉන්දියානු සාගරයේ හදවතේ පිහිටා ඇති දූපත් රාජ්‍යයක් ලෙස සාගර සංරක්ෂණය, තිරසාර සමුද්‍ර පාලනය, පරිසර පද්ධති ප්‍රතිසංස්කරණය සහ වැඩිදියුණු කළ කලාපීය සහයෝගීතාව සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේ නොසැලෙන කැපවීම නැවත තහවුරු කළේය. ජෛව විවිධත්ව ආරක්ෂාව, ප්ලාස්ටික් දූෂණය සහ තිරසාර හා ඔරොත්තු දෙන නිල් ආර්ථිකයක් ගොඩනැගීම සඳහා වැඩි දියුණු කළ කලාපීය සහයෝගීතාව සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේ පෙනී සිටීම අග්‍රාමාත්‍යවරයා අවධාරණය කළේය. මෙම වසරේ ජුනි මාසයේදී නීස් හි පැවැත්වීමට නියමිත UNOC3 සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේ උනන්දුව ද ඇය නැවත අවධාරණය කළාය.
සමුළුව අතරතුර, අග්‍රාමාත්‍යවරයාට ප්‍රංශ ජනරජයේ ජනාධිපති එමානුවෙල් මැක්‍රොන් හමුවී සුබ පැතුම් හුවමාරු කර ගැනීමට ද අවස්ථාව ලැබුණි. ඔහු ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක මහතාට සිය උණුසුම් සුබ පැතුම් එක් කළේය. සමුළුවේ සමාප්ති අදහස් දැක්වීම ජනාධිපති මැක්‍රොන් මහතා විසින් සිදු කරන ලදී. අග්‍රාමාත්‍යවරිය මොනාකෝ හි II වැනි එච්.එස්.එච්. ඇල්බට් කුමරු, චිලී හිටපු ජනාධිපති සහ හිටපු එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් මහ කොමසාරිස් මිෂෙල් බැචලෙට් සහ සමුළුවට සහභාගී වූ යුරෝපීය කවුන්සිලයේ සභාපති ඇන්ටෝනියෝ කොස්ටා මහතා සමඟ ද අදහස් හුවමාරු කර ගැනිණි..
2025 අප්‍රේල් 2 වන දින ප්‍රංශ සෙනෙට් සභාවේදී ප්‍රංශ - ශ්‍රී ලංකා මිත්‍රත්ව කණ්ඩායමේ සභාපතිනිය විසින් අග්‍රාමාත්‍යවරියට උදෑසන භෝජන සංග්‍රහයක් පිලිගැන්වින.. මිත්‍රත්ව කණ්ඩායමේ සභාපතිනි සෙනෙට් සභික වැනිනා පාඕලි-ගගින් මහත්මිය විසින් අග්‍රාමාත්‍යවරිය සෙනෙට් සභාවට උණුසුම් ලෙස පිළිගත් අතර සාකච්ඡාවලදී ප්‍රංශ - ශ්‍රී ලංකා සබඳතාවල වැදගත්කම, විශේෂයෙන් ඉන්දියානු සාගරයේ සන්දර්භය තුළ පවතින සහයෝගීතාවයන් සහ මිත්‍රත්වය තවදුරටත් ඉහළ නැංවීමේ මාර්ග අවධාරණය කරන ලදී. කාන්තා හා ළමා කටයුතු අමාත්‍ය සරෝජා සවිත්‍රි පෝල්රාජ් මහත්මියගේ සභාපතිත්වයෙන් යුත් ශ්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුවේ මෑතකදී පිහිටුවන ලද ශ්‍රී ලංකා - ප්‍රංශ පාර්ලිමේන්තු මිත්‍රත්ව කණ්ඩායම සෙනෙට් සභික කණ්ඩායම විසින් සාදරයෙන් පිළිගන්නා ලද අතර, අගමැති අමරසූරිය, කණ්ඩායමේ අනුශාසක තනතුර දරයි. පාර්ලිමේන්තු මිත්‍රත්ව කණ්ඩායම් දෙක අතර සංචාර හුවමාරුව පිළිබඳවද සාකච්ඡා කෙරිණි. සෙනෙට් සභික සිල්වි ගෝයි-චාවෙන්ට්, ඩැනී වටෙබ්ලඩ්, ඩිඩියර් මාරි සහ විවෙට් ලෝපෙස් යන මිත්‍රත්ව කණ්ඩායමේ සෙනෙට් සභිකයින්ගේ කණ්ඩායමක් සෙනෙට් සභික පාඕලි-ගගින් සමඟ මේ සඳහා සහභාගී විය.
රැස්වීමෙන් පසු, සෙනෙට් මිත්‍රත්ව කණ්ඩායම ඓතිහාසික සෙනෙට් ගොඩනැගිල්ලේ (ලක්සම්බෝග් මාලිගාව) නිල සංචාරයක් සඳහා පහසුකම් සැලසූ අතර, ඓතිහාසික සෙනෙට් පුස්තකාලයේ තබා ඇති ගෞරවනීය පොතට අත්සන් තැබීමට අග්‍රාමාත්‍යවරියට ආරාධනා කරන ලදී.
කීර්තිමත් ප්‍රංශ විශ්ව විද්‍යාලයක් වන ScinecesPo හි ආරාධනයෙන්, අගමැති අමරසූරිය "ශ්‍රී ලංකාවේ අගමැති ආචාර්ය හරිනි අමරසූරිය සමඟ මිනිත්තු 60" යන මාතෘකාව යටතේ සිසුන් සමඟ අන්තර්ක්‍රියාකාරී සැසියකට ද සහභාගී වූ අතර, එය CNRS හි පර්යේෂණ අධ්‍යක්ෂ සහ CERI හි අධ්‍යක්ෂ මහාචාර්ය ක්‍රිස්ටෝෆ් ජැෆ්‍රෙලොට් විසින් මෙහෙයවන ලදී. මෙම උත්සවය CERI හි පැරිස් ජාත්‍යන්තර කටයුතු පාසල සහ දකුණු ආසියානු වැඩසටහන විසින් සංවිධානය කරන ලද අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන වර්ධනයන්, දකුණු ආසියාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ භූ දේශපාලනය, ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ ප්‍රතිපත්ති අත්‍යවශ්‍යතාවයන් මෙන්ම දේශගුණික විපර්යාස සහ සංක්‍රමණය වැනි අදාළ බහුපාර්ශ්වික ගැටළු ඇතුළු අනෙකුත් මාතෘකා පිළිබඳව අග්‍රාමාත්‍යවරිය සමඟ සජීවී ප්‍රශ්නෝත්තර සාකච්ඡාවක් වූ අතර සිසුන් 250 කට අධික පිරිසක් සහභාගී වූහ.
අග්‍රාමාත්‍යවරිය විද්‍යා අධ්‍යක්ෂ පෝ ලුයිස් වාසි මහතා ද හමුවූ අතර, කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලය ඇතුළු ශ්‍රී ලංකා විශ්ව විද්‍යාල සහ සයන්සස්පෝ අතර අඛණ්ඩ අධ්‍යයන සහයෝගීතාව පිළිබඳ සාකච්ඡාවක නිරත වූවාය. ශ්‍රී ලංකා අධ්‍යයනයන් පිළිබඳ විශේෂඥයෙකු වන පැරිසියේ ඉනාල්කෝ (ජාතික පෙරදිග භාෂා සහ ශිෂ්ටාචාර ආයතනයේ) ඉතිහාසය පිළිබඳ සම්මානිත මහාචාර්ය එරික් මේයර් සමඟ ද ඇය සාකච්ඡා පැවැත්වුවාය.
ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රංශ ඉගැන්වීම වැඩිදියුණු කිරීම සම්බන්ධයෙන් ප්‍රංශයේ යුරෝපීය සහ විදේශ කටයුතු අමාත්‍යාංශය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ අධ්‍යාපන, උසස් අධ්‍යාපන සහ වෘත්තීය අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය අතර හවුල්කාරිත්ව ගිවිසුමක්” අත්සන් කරන ලදී. ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රංශ භාෂා ඉගැන්වීම සඳහා සහාය වීම මෙම ගිවිසුමේ සන්දර්භය තුළ සාකච්ඡා කෙරිණි.
අග්‍රාමාත්‍යවරිය ලෝක ප්‍රකට ආසියානු කලා එකතුවක් ඇති ප්‍රංශ ජාතික ආසියානු කලා කෞතුකාගාරය වන මියුසි ගුයිමෙට් නැරඹීමටද ගියාය. කෞතුකාගාරයේ ඇති ශ්‍රී ලංකාවේ කෞතුක වස්තු කිහිපයක් ද භාරකරුවන් විසින් අග්‍රාමාත්‍යවරියට පෙන්වීය.
අගමැතිවරිය ප්‍රමුඛ ශ්‍රී ලාංකික දූත පිරිසට බුද්ධශාසන ආගමික හා සංස්කෘතික කටයුතු අමාත්‍ය ආචාර්ය හිනිදුම සුනිල් සෙනෙවි, මධ්‍යම සංස්කෘතික අරමුදලේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් ආචාර්ය නිලාන් කුරේ සහ පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් මහාචාර්ය තුසිත මෙන්ඩිස් යන අය ඇතුළත් විය.
අග්‍රාමාත්‍ය මාධ්‍ය අංශය
